Kalp damar tıkanıklığı, kalp kasını besleyen koroner arterlerin daralması veya tıkanması durumudur. Bu durum, kalp kasının yeterli oksijen ve besin almasını engeller ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Genellikle ateroskleroz olarak bilinen damar sertleşmesi süreci nedeniyle oluşur ve kalp krizi, kalp yetmezliği gibi hayati riskler taşır.
İçindekiler
Kalp Damar Tıkanıklığının Nedenleri
Kalp damar tıkanıklığı, çeşitli faktörlerin etkisiyle ortaya çıkabilir. En yaygın nedenler şunlardır:
- Ateroskleroz: Kolesterol ve yağların damar duvarlarında birikmesi sonucu plak oluşur ve damarlar daralır.
- Yüksek Kolesterol: LDL (kötü) kolesterol seviyesinin yüksek olması damar tıkanıklığı riskini artırır.
- Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon): Yüksek tansiyon, damar duvarlarında hasara yol açarak plak oluşumuna zemin hazırlar.
- Sigara Kullanımı: Sigara içmek, damarların yapısını bozarak tıkanıklığa neden olabilir.
- Diyabet: Kan şekerinin yüksek olması damar sağlığını olumsuz etkiler ve tıkanıklık riskini artırır.
- Genetik Faktörler: Ailede kalp hastalığı öyküsü olması, kişinin riskini artırır.
Kalp Damar Tıkanıklığının Belirtileri
Kalp damar tıkanıklığı, genellikle yavaş gelişir ve ilk başlarda belirti vermeyebilir. Ancak damar daraldıkça şu belirtiler ortaya çıkabilir:
- Göğüsün ortasında baskı veya sıkışma hissi. Bu ağrı, efor sırasında artar ve dinlenme ile hafifler.
- Efor sırasında veya dinlenme anında nefes darlığı hissi.
- Kalbin düzensiz veya hızlanmış şekilde atması.
- Özellikle fiziksel aktivite sırasında çabuk yorulma.
- Soğuk terleme ve ani halsizlik hissi.
- Göğüs ağrısı ile birlikte kollara, sırta veya çeneye yayılan ağrı olabilir.
Kalp Damar Tıkanıklığı Teşhisi
Kalp damar tıkanıklığı teşhisinde ekg, anjiyografi, efor testi gibi yöntemler kullanılabilir. Efor testinde, hastanın yürüyüş bandında veya bisiklette egzersiz yaparken kalp ritmi ve kan basıncı izlenir. Ekokardiyografice, kalbin ultrason ile görüntülenmesi sağlanır. Damar tıkanıklığı veya kalp kası hasarı olup olmadığı değerlendirilir. Anjiyografide ise ince bir kateter yardımıyla damarlara kontrast madde enjekte edilerek koroner arterler detaylı olarak görüntülenir. Bu yöntem, damar tıkanıklığını doğrudan gösterir. Elektrokardiyografi (EKG), kalbin elektriksel aktivitesini ölçer ve damar tıkanıklığına bağlı olarak gelişen ritim bozukluklarını tespit eder.
Kalp Damar Tıkanıklığı Tedavisi
Kalp damar tıkanıklığının tedavisi, tıkanıklığın derecesine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Tedavi yöntemleri arasında yaşam tarzında değişiklikler, ilaç tedavileri ve girişimler yöntemler yer almaktadır.
-
Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
- Sağlıklı bir diyet benimsemek, tuz ve doymuş yağ tüketimini azaltmak.
- Düzenli egzersiz yapmak ve ideal kiloya ulaşmak.
- Sigara ve alkol kullanımını bırakmak.
- Stres yönetimi teknikleri uygulamak (yoga, meditasyon vb.).
-
İlaç Tedavisi:
- Kolesterol düşürücü ilaçlar (statinler).
- Kan basıncını kontrol altına alan ilaçlar.
- Kan sulandırıcı ilaçlar (aspirin vb.) ile kanın pıhtılaşmasını önlemek.
-
Girişimsel Yöntemler:
- Anjiyoplasti ve Stentleme: Daralmış veya tıkanmış damara balon kateter ile müdahale edilerek genişletilir ve stent yerleştirilir.
- Koroner Bypass Ameliyatı: Tıkalı damarın çevresinden yeni bir yol (bypass) oluşturularak kan akışını yeniden sağlamak için yapılan cerrahi bir işlemdir.
